Hukuki süreçler, davanın açılmasıyla başlar ancak her zaman mahkeme kararıyla sona ermek zorunda değildir. Bazen tarafların anlaşması, bazen sürecin yıpratıcı hale gelmesi, bazen de davadan beklenen hukuki yararın ortadan kalkması nedeniyle davacı taraf, davasını sonlandırmak isteyebilir. İşte tam bu noktada, hukuk sistemimizin vatandaşlara tanıdığı en güçlü ve kesin sonuç doğuran haklardan biri olan "Feragat" kurumu devreye girer. Bir davadan, haktan veya başvurulan bir kanun yolundan vazgeçmek, sadece basit bir beyan gibi görünse de, sonuçları itibarıyla kesin hüküm (mahkeme kararı) niteliğindedir ve geri dönüşü oldukça zordur. 2026 yılı itibarıyla güncellenen harç tarifeleri ve usul kuralları çerçevesinde, doğru hazırlanmış bir feragat dilekçesi, sizi yıllarca sürecek mahkeme koridorlarından ve artan yargılama giderlerinden anında kurtarabilir. Ancak, bu işlem "artık uğraşmak istemiyorum" demekten çok daha fazlasını, teknik bir hukuki altyapıyı gerektirir. Bu rehberimizde, Hukuki Zeka ekibi olarak, feragat işleminin ne olduğunu, nasıl yapılması gerektiğini, mali sonuçlarını ve geçerli bir dilekçenin nasıl hazırlanacağını tüm detaylarıyla, anlaşılır bir dille ele aldık.

Feragat Nedir ve Hukuk Sistemindeki Yeri

Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK) çerçevesinde feragat, davacının, talep sonucundan kısmen veya tamamen vazgeçmesidir. Bu tanımı biraz daha açmak gerekirse; bir dava açtığınızda mahkemeden bir hakkın size teslim edilmesini istersiniz. Feragat ettiğinizde ise, "Ben bu hakkımdan vazgeçiyorum, artık bu konuda bir talebim yoktur" demiş olursunuz. Bu beyan, mahkemeye ulaştığı anda hüküm ifade eder ve karşı tarafın veya mahkemenin kabulüne bağlı değildir.

Feragat Dilekçesinin Hukuki Doğası

Feragat dilekçesi, mahkemeye sunulduğu anda sonuç doğurur. Yani hakim henüz karar yazmamış olsa bile, siz dilekçeyi verdiğinizde hukuken davadan vazgeçmiş sayılırsınız. Bu nedenle, dilekçenin içeriği hayati önem taşır. Yanlışlıkla "tüm haklarımdan feragat ediyorum" yazmak, saklı tutmak istediğiniz diğer haklarınızı da kaybetmenize neden olabilir.

Özellikle boşanma, alacak verecek davaları veya tazminat taleplerinde feragatin kapsamı çok iyi belirlenmelidir. Eğer amacınız sadece davayı sonlandırmak ama hakkınızı saklı tutmaksa, "feragat" doğru yöntem olmayabilir. Bu gibi durumlarda, hak kaybı yaşamamak adına dilekçe yazım rehberimizi incelemeniz faydalı olacaktır.

Feragat Dilekçesi Çeşitleri ve Kullanım Alanları

Feragat tek bir türden ibaret değildir. Hangi aşamada ve hangi haktan vazgeçtiğinize göre dilekçenin türü ve içeriği değişir. İşte en sık karşılaşılan feragat türleri:

1. Davadan Feragat Dilekçesi

Henüz yerel mahkemede (ilk derece mahkemesi) dava devam ederken verilen dilekçedir. Bu dilekçe ile davacı, dava konusu haktan vazgeçer. Dava, sanki davacı haksızmış gibi reddedilir ve kesin hüküm oluşur. Detaylı bilgi ve özel şablon için davadan feragat dilekçesi sayfamızı inceleyebilirsiniz.

2. Kanun Yolundan (İstinaf/Temyiz) Feragat

Yerel mahkeme bir karar vermiştir, ancak siz bu kararın üst mahkemeye (Bölge Adliye Mahkemesi veya Yargıtay) taşınmasını istemiyorsunuzdur. Veya kararı istinaf ettiniz ancak süreç çok uzadığı için vazgeçmek istiyorsunuz. Bu durumda "kanun yolundan feragat" veya "istinaftan feragat" dilekçesi verilir. Bu işlem kararın kesinleşmesini sağlar. Özellikle boşanma davalarında kararın bir an önce kesinleşmesi ve nüfusa işlenmesi için sıkça kullanılır. İlgili şablonumuz için: İstinaftan Feragat Dilekçesi.

3. Şikayetten Feragat (Vazgeçme)

Ceza hukukunda, takibi şikayete bağlı suçlarda (örneğin hakaret, basit yaralama) mağdurun şikayetini geri çekmesidir. Bu durumda savcılık takipsizlik kararı verir veya mahkeme davayı düşürür.

Feragat Dilekçesinde Mutlaka Bulunması Gerekenler

Geçerli ve sorunsuz bir feragat işlemi için dilekçenizde bazı unsurların eksiksiz yer alması gerekir. Hukuk Muhakemeleri Kanunu şekil şartlarına önem verir. Eksik bir dilekçe, işleminizin uzamasına veya reddedilmesine yol açabilir.

Feragatin Mali Sonuçları: Masrafları Kim Öder?

Vatandaşların en çok yanıldığı konulardan biri de feragat halindeki masraflardır. "Davadan vazgeçtim, neden para ödüyorum?" sorusuyla sıkça karşılaşılır. Hukuk sistemimizde kural şudur: Feragat eden taraf, davayı kaybetmiş sayılır ve yargılama giderlerine mahkum edilir.

Karşı Vekalet Ücreti Riski

Eğer davalı tarafın bir avukatı varsa ve siz davadan feragat ederseniz, mahkeme sizin aleyhinize "karşı vekalet ücretine" hükmeder. Ancak burada zamanlama önemlidir:

• Delillerin toplanmasına ilişkin ara kararı gereğinin yerine getirilmesinden önce (davanın başında) feragat edilirse; tarifenin yarısı kadar vekalet ücreti ödenir.
• Daha sonraki aşamalarda feragat edilirse; vekalet ücretinin tamamı ödenir.

Adım Adım Feragat Dilekçesi Yazımı

Hukuki Zeka olarak, vatandaşların en az hata ile süreci tamamlamaları için dilekçe yazımını adım adım basitleştirdik. İşte 2026 standartlarına uygun bir akış:

Adım 1: Başlığı Doğru Atın

Dilekçenin en üstüne, ortalı ve büyük harflerle muhatap mahkemeyi yazın. Hemen altına dosya numarasını eklemeyi unutmayın.

Adım 2: Tarafları Belirtin

Davacı (Siz) ve Davalı (Karşı Taraf) bilgilerini alt alta yazın. T.C. kimlik numarası ve adres bilgileri mutlaka yer almalıdır.

Adım 3: Feragat Beyanınızı Yazın

Burada edebi bir dile gerek yoktur. "Yukarıda esas numarası yazılı dosyada davacı olarak yer almaktayım. Gördüğüm lüzum üzerine davadan/haklarımdan kayıtsız ve şartsız olarak feragat ediyorum." cümlesi yeterlidir. "Şartlı feragat" (Örn: Paramı öderse feragat ederim) hukukumuzda geçersizdir.

Adım 4: Sonuç ve Talep

Dilekçenin sonuna "Feragatimin kabulü ile davanın feragat nedeniyle reddine karar verilmesini saygılarımla arz ve talep ederim." yazarak tarihi atın ve imzalayın.

Sıkça Yapılan Hatalar ve Çözümleri

Feragat dilekçelerinde yapılan en ufak bir hata, davanın devam etmesine veya istemediğiniz borçların altına girmenize neden olabilir.

• Koşullu Feragat: "Davalı özür dilerse davadan vazgeçerim" gibi ifadeler feragati geçersiz kılar. Feragat net ve şartsız olmalıdır.
• Yanlış Dosya Numarası: Bir rakam hatası, dilekçenizin başka bir dosyaya girmesine ve sizin davanızın devam etmesine neden olur.
• Kısmi Feragat Belirsizliği: Eğer davanın tamamından değil de, sadece bir kısmından (örneğin faizden) vazgeçiyorsanız, bunu miktar belirterek açıkça yazmalısınız. Aksi halde tüm davadan vazgeçmiş sayılırsınız.

Sıkça Sorulan Sorular

Özetle, feragat dilekçesi, hukuki bir savaşı sonlandıran en keskin araçtır. Doğru kullanıldığında barış ve huzur getirirken, yanlış kullanıldığında hak kaybına yol açabilir. Hukuki Zeka olarak amacımız, bu süreci sizin için en güvenli hale getirmektir. Feragat kararınızı verdiyseniz, sistemimiz üzerinden teknik detaylarla uğraşmadan dilekçenizi oluşturabilirsiniz.