Boşanma kararı almak, bir insanın hayatı boyunca verebileceği en zorlayıcı ve duygusal açıdan en yıpratıcı kararlardan biridir. Bu süreç sadece bir evliliğin hukuken sonlanması değil, aynı zamanda hayatınızın geri kalanını şekillendirecek yeni bir başlangıcın da ilk adımıdır. İçinde bulunduğunuz durumu, yaşadığınız kafa karışıklığını ve gelecek kaygısını çok iyi anlıyoruz. Mahkeme koridorları, karmaşık hukuk terimleri ve 'acaba haklarımı kaybeder miyim?' korkusu şu an omuzlarınızda büyük bir yük olabilir. Ancak unutmayın, doğru bilgi ve sağlam bir strateji ile bu süreci en az hasarla atlatmanız mümkündür. 2026 yılı itibarıyla Türk hukuk sisteminde boşanma süreçleri, dijitalleşen adalet sistemiyle birlikte şekil değiştirse de, temel prensip olan 'haklılığını ispat etme' ve 'usule uygun hareket etme' kuralı değişmemiştir. İster anlaşmalı ister çekişmeli olsun, atacağınız her imza ve mahkemeye sunacağınız her dilekçe geleceğinizi belirleyecektir. Hukuki Zeka olarak hazırladığımız bu kapsamlı rehberde, avukatlık bürolarının karmaşık dilinden uzaklaşarak, size bir yol arkadaşı gibi adım adım ne yapmanız gerektiğini anlatacağız.
Boşanma Davası Türleri: Hangi Yol Sizin İçin Uygun?
Türk Medeni Kanunu'na göre boşanma davaları temel olarak iki ana başlık altında toplanır. Hangi yola gireceğiniz, sürecin hızını, maliyetini ve psikolojik etkilerini doğrudan belirler. Karar vermeden önce bu iki türü net bir şekilde anlamanız gerekir.
1. Anlaşmalı Boşanma Davası
Eşler arasında boşanmanın tüm sonuçları (nafaka, tazminat, velayet, mal paylaşımı) üzerinde tam bir mutabakat varsa, bu yola başvurulur. En hızlı ve en az yıpratıcı yöntemdir. Ancak 2026 yılı uygulamalarında dahi, anlaşmalı boşanabilmek için kanunun aradığı katı şartlar vardır:
📋 Anlaşmalı Boşanma İçin Ön Şartlar
- ✓ Evliliğin en az 1 yıl sürmüş olması gerekir.
- ✓ Eşlerin mahkemeye birlikte başvurması veya bir eşin açtığı davayı diğerinin kabul etmesi gerekir.
- ✓ Tarafların hakim huzurunda boşanma iradelerini bizzat açıklamaları şarttır (Avukatınız olsa bile duruşmaya gitmelisiniz).
- ✓ Hakimin, tarafların hazırladığı protokolü onaylaması gerekir.
Anlaşmalı boşanmanın bel kemiği "protokol"dür. Bu belgede yapacağınız bir hata, yıllar sonra karşınıza çıkabilir. Hak kaybı yaşamamak ve süreci tek celsede bitirmek için Anlaşmalı Boşanma Protokolü Nasıl Hazırlanır? başlıklı rehberimizi incelemenizi şiddetle öneririz.
2. Çekişmeli Boşanma Davası
Eşlerden biri boşanmak istemiyorsa veya boşanmak istese bile velayet, nafaka, tazminat gibi konularda anlaşma sağlanamıyorsa dava "çekişmeli" olarak görülür. Bu süreç, iddiaların ispatlanması gereken, tanıkların dinlendiği ve bilirkişi raporlarının alındığı uzun bir maratondur. Çekişmeli boşanma davalarında en önemli husus, dava dilekçesinin kusursuz hazırlanmasıdır. Çünkü hukuk sistemimizde "iddia ve savunmanın genişletilmesi yasağı" vardır; yani dilekçeler aşamasında söylemediğiniz bir şeyi sonradan mahkemeye sunamazsınız.
Uzman İpucu
Çekişmeli başlayan bir dava, sürecin herhangi bir aşamasında tarafların uzlaşmasıyla anlaşmalı boşanmaya dönüşebilir. Bu genellikle, tarafların sürecin yıpratıcılığını gördükten sonra tercih ettikleri bir yoldur.
Boşanma Sebepleri: Mahkeme Neye Bakar?
Hakimin sizi boşaması için kanunda sayılan geçerli bir sebebiniz olmalıdır. "Artık birbirimizi sevmiyoruz" demek, tek başına yeterli bir hukuki gerekçe olmayabilir. Sebepler ikiye ayrılır:
Özel Boşanma Sebepleri
- Zina (Aldatma): Eşlerden birinin sadakatsizliği. İspatı en zor ama sonuçları en ağır olan sebeplerdendir.
- Hayata Kast ve Pek Kötü Muamele: Fiziksel şiddet, öldürmeye teşebbüs, ağır hakaretler.
- Suç İşleme ve Haysiyetsiz Hayat Sürme: Eşin yüz kızartıcı bir suç işlemesi veya toplum nezdinde kabul edilemeyecek bir hayat sürmesi.
- Terk: Eşin haklı bir sebep olmaksızın evi terk etmesi ve en az 6 ay dönmemesi.
- Akıl Hastalığı: Eşin iyileşmesi imkansız bir akıl hastalığına tutulması ve bu durumun evliliği çekilmez kılması.
Kritik Uyarı: Hak Düşürücü Süreler
Özellikle zina ve hayata kast gibi sebeplerde, olayı öğrendiğiniz tarihten itibaren 6 ay ve her halükarda olayın üzerinden 5 yıl geçtikten sonra dava açma hakkınız düşer. Bu süreleri kaçırırsanız, bu sebeplere dayanarak boşanma talep edemezsiniz.
Genel Boşanma Sebepleri (Şiddetli Geçimsizlik)
Toplumda en sık karşılaşılan boşanma sebebidir. Kanun bunu "Evlilik birliğinin temelinden sarsılması" olarak tanımlar. Eşler arasında sevgi ve saygının bitmesi, sürekli tartışma, duygusal şiddet, cinsel kaçınma, ailenin müdahalesine sessiz kalma gibi durumlar bu kapsamda değerlendirilir.
Adım Adım Boşanma Davası Açma Süreci
Boşanma davası açmak teknik bir süreçtir. Aşağıdaki adımları takip ederek 2026 yılında davanızı açabilirsiniz:
1. Yetkili Mahkemeyi Belirleme
Boşanma davalarında görevli mahkeme Aile Mahkemesi'dir. Aile Mahkemesi'nin bulunmadığı yerlerde ise Asliye Hukuk Mahkemesi, Aile Mahkemesi sıfatıyla davaya bakar. Yetkili yer ise şöyledir:
- Eşlerden birinin yerleşim yeri,
- Veya davadan önce son 6 aydan beri eşlerin birlikte oturdukları yer mahkemesidir.
2. Dava Dilekçesinin Hazırlanması
Bu, sürecin en hayati adımıdır. Dilekçenizde olayları kronolojik sırayla, net ve delillerle desteklenebilir şekilde anlatmalısınız. Duygusal yakınmalardan ziyade hukuki gerçeklere odaklanılmalıdır. Eğer davanız çekişmeli olacaksa, haklarınızı tam korumak adına Çekişmeli Boşanma Dava Dilekçesi sayfamızdan profesyonel destek alarak dilekçenizi oluşturabilirsiniz. Sistemimiz, sizin durumunuza özel hukuki argümanları otomatik olarak düzenler.
Boşanma Dilekçenizi Riske Atmayın!
Dilekçedeki tek bir eksik ifade, velayeti veya tazminatı kaybetmenize neden olabilir. Hukuki Zeka sistemimiz, durumunuza ve 2026 mevzuatına tam uyumlu dilekçeyi sizin için dakikalar içinde hazırlar.
👉 Güvenli Boşanma Dilekçesi Oluştur3. Harç ve Masrafların Yatırılması
Dava dilekçenizi mahkeme tevzi bürosuna sunduğunuzda, 2026 yılı harçlar tarifesine göre belirlenen başvuru harcı, peşin harç ve gider avansını yatırmanız gerekecektir. Gider avansı, tebligatların yapılması ve bilirkişi ücretleri için kullanılır.
Boşanma Davasında Maddi Sonuçlar: Haklarınız Neler?
Boşanma sadece medeni halin değişmesi değildir; ciddi bir ekonomik ayrışmayı da beraberinde getirir.
Nafaka Türleri
Boşanma sürecinde ve sonrasında talep edebileceğiniz üç tür nafaka vardır:
- Tedbir Nafakası: Dava sürerken, geçiminizi sağlamak için bağlanan geçici nafakadır.
- İştirak Nafakası: Çocukların bakımı için velayeti almayan eşin ödediği nafakadır.
- Yoksulluk Nafakası: Boşanma yüzünden yoksulluğa düşecek olan ve kusuru daha ağır olmayan eşe bağlanan nafakadır.
Maddi ve Manevi Tazminat
Eğer boşanmada karşı taraf kusurluysa (örneğin sizi aldattıysa veya şiddet uyguladıysa), evliliğin bitmesi nedeniyle uğradığınız maddi kayıplar için maddi tazminat, yaşadığınız üzüntü ve kişilik haklarınıza saldırı nedeniyle manevi tazminat talep edebilirsiniz. Tazminat miktarı; tarafların sosyal ekonomik durumuna ve kusur derecesine göre hakim tarafından belirlenir.
Biliyor muydunuz?
Eşit kusur halinde tazminata hükmedilmez. Yani mahkeme "İki taraf da eşit derecede suçlu" derse, kimse kimseye tazminat ödemez. Ancak nafaka, kusur eşit olsa bile (yoksulluk nafakası hariç duruma göre) talep edilebilir.
2026 Yılında Boşanma Davaları Ne Kadar Sürer?
Bu sorunun cevabı davanın türüne göre değişir:
Anlaşmalı Boşanma: Mahkemenin iş yoğunluğuna göre 1 hafta ile 3 ay arasında sonuçlanır. Tek celsede biter.
Çekişmeli Boşanma: Süreç çok daha uzundur. Yerel mahkeme aşaması ortalama 1.5 - 3 yıl sürebilir. Karar istinafa ve Yargıtay'a taşınırsa süreç 4-5 yılı bulabilir. Bu nedenle, dava dilekçesinin en başta doğru kurgulanması, süreci kısaltmak adına hayati önem taşır.