Boşanma süreci, hayatınızda alacağınız en zor kararlardan biri olabilir. Hele ki bu süreci bir savaş alanına çevirmeden, medeni bir şekilde sonlandırmak istiyorsanız, "anlaşmalı boşanma" sizin için en doğru çıkış yoludur. Ancak, sadece "anlaştık" demek hukuken yeterli değildir. Hâkimin bu anlaşmayı onaylaması ve ileride (belki de yıllar sonra) karşınıza sürpriz borçlar, velayet sorunları veya mal paylaşımı krizleri çıkmaması için, mutabakatınızın yazılı bir metne, yani anlaşmalı boşanma protokolüne dökülmesi şarttır. Çoğu kişi, internetten bulduğu kopyala-yapıştır taslaklarla bu süreci geçiştirmeye çalışır; fakat her evlilik kendine özgüdür ve standart bir metin sizin haklarınızı korumaya yetmeyebilir. Bu rehberde, 2026 yılı standartlarına ve güncel Yargıtay içtihatlarına uygun olarak, başınızı ağrıtmayacak, sağlam bir protokolü nasıl hazırlayacağınızı, nelere dikkat etmeniz gerektiğini ve Hukuki Zeka sistemimizin size bu konuda nasıl destek olabileceğini tüm şeffaflığıyla anlatacağız. Derin bir nefes alın, çünkü karmaşık görünen bu hukuki prosedürü sizin için en anlaşılır hale getiriyoruz.

Anlaşmalı Boşanma Nedir ve Protokol Neden Hayatidir?

Türk Medeni Kanunu'nun 166. maddesinin 3. fıkrasına göre, evlilik birliği en az bir yıl sürmüşse ve eşler boşanma konusunda (ve boşanmanın sonuçlarında) tam bir mutabakata varmışsa, anlaşmalı boşanma gerçekleşebilir. Bu sürecin kalbi ise boşanma protokolüdür.

Protokol, sadece bir "ayrılık belgesi" değildir; gelecekteki hayatınızın anayasasıdır. Çocuklarınızı ne zaman göreceğinizden, emekli olduğunuzda alacağınız tazminata, evdeki eşyaların kimde kalacağına kadar her detay bu belgede gizlidir. Hâkim, tarafların iradesini bu belge üzerinden denetler ve onaylar.

Protokolün Kapsamı Ne Olmalıdır?

İyi hazırlanmış bir anlaşmalı boşanma protokolü şu temel sorulara net cevaplar vermelidir:

• Çocukların velayeti kime verilecek?
• Velayeti almayan taraf çocukla hangi gün ve saatlerde görüşecek?
• Maddi ve manevi tazminat ödenecek mi? Miktarı ve ödeme şekli ne olacak?
• Nafaka (yoksulluk ve iştirak) miktarı ne kadar olacak?
• Ev eşyaları ve gayrimenkuller nasıl paylaşılacak?

Anlaşmalı Boşanma Protokolünün Olmazsa Olmaz 5 Unsuru

Protokol hazırlarken "sonra hallederiz" deme lüksünüz yoktur. Her şeyin baştan konuşulup karara bağlanması gerekir. İşte dikkat etmeniz gereken 5 kritik başlık:

1. Velayet Düzenlemesi ve Kişisel İlişki

Çocukların durumu, hâkimlerin en hassas olduğu konudur. "Velayet annede/babadadır" demek yetmez. Diğer ebeveynin çocuğu hangi hafta sonları, hangi bayramlarda, sömestr tatilinin kaçıncı gününde göreceği saat saat yazılmalıdır. Muğlak ifadeler, ileride icra yoluyla çocuk teslimi gibi üzücü süreçlere yol açabilir. Eğer şartlar değişirse, ileride velayetin değiştirilmesi davası açma hakkınız saklıdır ancak başlangıçta doğru kurgulamak en iyisidir.

2. İştirak ve Yoksulluk Nafakası

Mali konular protokolün en çatışmalı alanıdır. Çocuğun giderleri için "iştirak nafakası", ekonomik durumu kötüleşecek eş için "yoksulluk nafakası" belirlenmelidir. En önemlisi, bu miktarların yıllık artış oranını (TÜFE/ÜFE gibi) protokole yazmayı unutmamaktır. Aksi takdirde her yıl yeniden nafaka artırım davası açmak zorunda kalabilirsiniz.

3. Mal Paylaşımı ve Tazminat

Ev, araba, bankadaki birikimler... Kim neyi alacak? Kredi borçlarını kim ödeyecek? Bu konuda anlaşma sağlanamazsa süreç çekişmeli boşanma davasına döner ve yıllarca sürebilir. Protokolde "tarafların birbirlerinden mal rejimi kaynaklı alacağı yoktur" ibaresi varsa, sonradan mal paylaşımı davası açamazsınız. Bu yüzden feragat ettiğiniz hakların farkında olun.

4. Ziynet Eşyaları ve Çeyiz

Düğünde takılan altınlar kime ait? Yargıtay'ın yerleşik içtihatlarına göre kural olarak kadına aittir, ancak anlaşmalı boşanmada taraflar diledikleri gibi paylaşabilirler. Altınların gramı, adedi ve cinsi protokolde tek tek belirtilmeli veya "ziynet eşyaları taraflarca paylaşılmış olup, teslim edilmiştir" şeklinde ibare konulmalıdır.

5. Yargılama Giderleri

Dava harçları ve masrafları kimin ödeyeceği de protokolde yazmalıdır. Genelde "yargılama giderleri tarafların üzerinde bırakılacaktır" denilerek herkesin kendi masrafını karşılaması kararlaştırılır.

Adım Adım Protokol Hazırlama Süreci

Protokol hazırlarken izlemeniz gereken yol haritası şöyledir:

2026 Yılında Dikkat Edilmesi Gereken Hukuki Nüanslar

Teknoloji ve hukuk sürekli gelişiyor. 2026 yılında mahkemeler, protokollerdeki "dijital varlıklar" (kripto paralar, sosyal medya hesapları vb.) konusundaki paylaşımlara da dikkat etmeye başlamıştır. Eğer önemli bir dijital varlığınız varsa, bunu da protokole eklemeyi unutmayın.

Protokolü Mahkemeye Sunma ve Duruşma

Protokolü hazırlayıp imzaladıktan sonra, anlaşmalı boşanma dava dilekçesi ekinde Aile Mahkemesi'ne sunmanız gerekir. Duruşma günü geldiğinde:

1. Her iki taraf da duruşmada bizzat hazır bulunmalıdır. Avukatınız olsa bile, hâkim gözlerinizin içine bakıp "Bu imzalar size mi ait? Boşanmak istiyor musunuz?" diye soracaktır.
2. Hâkim protokol maddelerini tek tek okuyup onayınızı alacaktır.
3. Hâkimin uygun bulmadığı (özellikle çocukla ilgili) maddeler varsa, duruşma esnasında değiştirilmesini teklif edebilir. Bu değişiklikleri kabul ederseniz boşanma gerçekleşir.

Hatalı Protokolün Sonuçları

Eksik veya hatalı hazırlanmış bir protokol, boşanma gerçekleştikten sonra bile başınızı ağrıtabilir. Örneğin:

• Nafaka artış oranı yazılmadığı için enflasyon karşısında eriyen nafaka miktarları.
• Kredi borcunun kime ait olduğu yazılmadığı için bankanın her iki eşe de rücu etmesi.
• Kişisel eşyaların teslimi yazılmadığı için sonradan hırsızlık veya gasp iddiaları.

Bu riskleri almamak için profesyonel destek veya doğruluğu kanıtlanmış sistemler kullanmak hayati önem taşır.